Grafika bitmapowa inaczej rastrowa.
Bitmapa jest prostokątnym zbiorem pikseli uporządkowanych w rzędach i kolumnach. Piksel (ang.picture element) stanowi najmniejszą jednostkę budującą bitmapę. Wielkość fizyczna piksela zależy od rozdzielczości, czyli od liczby pikseli przypisywanych jednostce długości. Każdemu z pikseli przyporządkowana jest wartość, a ta w komputerze zapisywana jest w systemie dwójkowym. Oznacza to, że dla każdego piksela można przypisać jedną wartość z pewnego zakresu możliwości, których liczbę określa tzw. głębia bitowa. Parametr ten oblicza się, podnosząc liczbę 2 do potęgi, której numer oznacza właśnie głębię bitową.
Podstawową wartością głębi bitowej jest cyfra 8. Obrazy 8-bitowe mają możliwość zapisania w jednym pikselu dwa do potęgi ósmej, czyli 256 wartości.
Jeśli pod te wartości podstawi się pewne barwy, np. wartość O dla barwy czarnej, wartość 255 dla barwy białej, a dla wszystkich pośrednich wartości odpowiadający im poziom szarości w efekcie powstanie macierz wartości dla obrazu w skali szarości. Wspomniane 256 wartości określa się w grafice bitmapowej mianem odcieni tonalnych lub poziomów tonalnych.
W pojedynczej płaszczyźnie rzędów i kolumn pikseli o wartościach od O do 255 można przedstawić dowolny obraz w skali szarości lub obraz barwny, dla którego liczba barw ogranicza się do 256. Taki obraz określa się jako bitmapę barw indeksowanych. Jeśli liczba odcieni szarości obrazu 8-bitowego nie wystarcza, istnieje możliwość zapisu w zwielokrotnionej głębi 16 bitowej. Wówczas każdemu z pikseli można przyporządkować jedną z 65 536 wartości. Bitmapy pełno barwne uzyskuje się przez połączenie wartości z trzech płaszczyzn bitmapowych. Każdej z nich przypisuje się 8-bitową głębię barw światła czerwonego, zielonego i niebieskiego.
Każdą z płaszczyzn określa się mianem kanału barwnego. Parametry obrazów rastrowych:
Każdą bitmapę można scharakteryzować następującymi parametrami:
Rozmiar – liczba pikseli określana poprzez iloczyn rzędów i kolumn mapy bitowej. Każdy z pikseli ma przypisane współrzędne na płaszczyźnie oraz wartość z przedziału, jaki określa głębia bitowa.
Rozdzielczość – wyrażana w standaryzowanych jednostkach „ppi” czyli liczby pikseli na cal. Parametr ten odnosi się do powierzchni, na której obraz ma być reprodukowany. Powierzchnią tą może być arkusz wydawniczy, kartka z drukarki, ramka ilustracji, okno monitora itp. Rozdzielczość wyraża stopień upakowania pikseli w jednostce powierzchni i jest ściśle powiązana z rozmiarem obrazu bitmapowego
Głębia bitowa – liczba możliwych wartości, które można zapisać w pojedynczym pikselu. W grafice bitmapowej spotyka się następujące wartości głębi bitowej, przyporządkowane odpowiednim typom i modelom obrazów:
- Obraz 1-bitowy – model pod nieco mylącą nazwą bitmap (inaczej line-art), tylko 2 możliwe wartości dla każdego piksela, O lub l, czyli czarny lub biały;
- Obraz 8-bitowy – model greyscale, z ograniczoną liczbą odcieni tonalnych, model indexed color z ograniczoną ilością palety barw indeksowanych lub model duotone; modele grayscale oraz indexed color mogą występować w postaci obrazów o głębi bitowej ograniczonej do 2, 3,4,5,6 i 7 bitów;
- Obraz 16-bitowy – obraz bitmapowy w skali szarości o podwyższonej głębi;
- Obraz 24-bitowy – pełnobarwny obraz bitmapowy w modelu RGB lub Lab;
- Obraz 32-bitowy – obraz bitmapowy rozseparowany do modelu CMYK.
Objętość – liczba bajtów, jaką zajmuje surowy plik z obrazem bitmapowym na cyfrowym nośniku danych.
Format zapisu – struktura zapisu obrazu bitmapowego, dostosowana do jego parametrów.
Wygładzanie (ang. anti-aliasing) – technika tworzenia i przetwarzania obrazów bitmapowych zapobiegająca efektowi „schodkowania”. Ten niekorzystny efekt można zaobserwować, jeśli obraz bitmapowy ma niewielką rozdzielczość lub jeśli wartości tonalne między sąsiadującymi pikselami skrajnie się różnią, a linia zróżnicowanych pikseli przebiega na płaszczyźnie bitmapy pod kątem różnym od pionu i poziomu. Wygładzanie polega na pionowym lub poziomym, liniowym uśrednieniu wartości pomiędzy pikselami.
Zamiana obrazów bitmapowych na wektorowe
Obrazy bitmapowe można poddawać zamianie na postać wektorową, czyli wektoryzacji, a wektorowe zamieniać na postać bitmapową. Stosunkowo mniej skomplikowanym procesem jest rasteryzacja, czyli zamiana ilustracji wektorowej na bitmapową siatkę pikseli. Operacja ta wymaga zdefiniowania: modelu barwnego, w którym ma być utworzona bitmapa, rozdzielczości rasteryzacji, rodzaju tła (białego lub przezroczystego), -opcji rasteryzacji (np. wygładzanie). Proces wektoryzacji jest bardziej skomplikowany. Bogactwo treści i szczegółów obrazu bitmapowego jest trudne do przeniesienia w środowisko ilustracji wektorowych. Producenci oprogramowania prześcigają się w opracowywaniu coraz to nowych sposobów przetwarzania map bitowych na postać wektorową.